W dniu 25.11.2016 r. na Wydziale Leśnym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie miała miejsce ogólnopolska konferencja pt. “Miasto w Twoich Rękach II – rewitalizacja małych miast”. Prorektor ds. Nauki na kierunku Gospodarka Przestrzenna powitał zgromadzonych na konferencji, zwracając uwagę na fakt, iż celem naszego spotkania jest pogłębienie wiedzy na temat odnowy miast z zakresu społecznego, planistycznego i ekonomicznego. Konferencja została przygotowana przez Studenckie Koło Naukowe Gospodarki Przestrzennej SGGW – od studentów dla studentów.
Reprezentanci Wydziału GiK PW na konferencji Miasto Dostępne
W temat rewitalizacji małych miast wprowadziła nas dr hab. inż. Beata Gawryszewska, zwracając uwagę na pojęcie miasta rezylientnego, a także ukazując historię rozwoju miast na przestrzeni wieków. Mieliśmy okazję dowiedzieć się cennych informacji na temat modernizacji rynku w Lubaczowie, a także siłowni miejskich, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem ludności Tomaszowa i Żyrardowa.
Kolejny prelegent – pan Patryk Zaremba z Forum Rozwoju Warszawy rozwinął temat potrzeb społecznych i ich zaspokajania w procesie rewitalizacji. Podczas prezentacji przedstawiono metodę badania miast jaką jest audyt miejski, do której wykorzystuje się podział miasta na jednostki urbanistyczne, służące porównywaniu elementów w mieście. Wskazuje to na wewnątrzmiejskie zróżnicowanie potrzeb społecznych. Poznaliśmy także historię dokumentów dotyczących zagadnienia rewitalizacji, utworzonych na przestrzeni ostatnich 11 lat w Warszawie.
Prezentację pt. “Architekt jako moderator procesu rewitalizacji” przedstawił arch. Paweł Jaworski. Przedstawił działania Fundacji “Napraw Sobie Miasto” oraz Fundacji “Odblokuj”, które to mają za zadanie zachęcić społeczność lokalną do udziału w tworzeniu przestrzeni w ich własnym otoczeniu. Są to m.in. działania animacyjno-edukacyjne, spacery diagnostyczne, wywiady pogłębione, mobilny punkt konsultacyjny czy wykorzystanie modeli przy projektowaniu warsztatowym.
Prezencja dr Jadach-Sepioło z SGH w Warszawie
Ostatnią prezentację w panelu społeczno-ekonomicznym przedstawiła dr Aleksandra Jadach-Sepioło ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. W swoim wystąpieniu podkreśliła dużą rolę konsultacji społecznych i ekstensywnego spojrzenia na mieszkańców. Poznaliśmy przykład Dąbrowy Górniczej, gdzie powołano Komitet Rewitalizacyjny, do którego należą również przedstawiciele Spółdzielni Socjalnych. Pani Doktor przybliżyła również teorię bazy ekonomicznej miasta.
Po krótkiej przerwie kawowej prezentacja pt. “Przestrzenny wymiar rewitalizacji”, poprowadzona przez mgr inż. Rafała Myszkę, rozpoczęła panel przestrzenny konferencji. Prelegent zaznaczył, iż projektowanie urbanistyczne stanowi narzędzie do odnowy środowiska miejskiego. Przytaczając słowa Kevina Lyncha “Krajobraz (…) jest czymś do oglądania, zapamiętywania i smakowania”, wspomniał także o trzech elementach kompozycji urbanistycznej, jakimi są podłogi, ściany i strop kompozycji. Wspomniano także o nowych narzędziach rewitalizacji, jakimi są miejscowy plan rewitalizacji oraz umowa urbanistyczna. Omówiona została także modernizacja rynku na przykładzie gmin Toszek, Trzebinia, Raków i Bochnia. Aspekt ten stanowi część procesów rewitalizacyjnych.
Dr inż. arch Tomasz Majda, przedstawiciel Towarzystwa Urbanistów Polskich zaprezentował temat pt. “System planowania a rewitalizacja”. W części wprowadzającej poznaliśmy fazy cyklu życia miejskiego. Poprzez przykłady rewitalizacji Starego Miasta w Bolesławcu oraz miasta Bydgoszczy, dr Majda wskazał problemy z jakimi gminy spotykają się podczas realizowania procesu rewitalizacji. Szczegółowo przedstawiono także kwestię Gminnego Programu Rewitalizacji, który jest dokumentem nadrzędnym w stosunku do Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania gminy, a także pozwala zawiesić w czasie wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Konferencja „Miasto w Twoich Rękach II – rewitalizacja małych miast”
Ostatnim, zamykającym drugi panel oraz całą konferencję, było wystąpienie dr inż. Moniki Domanowskiej, przedstawicielki Zarządu Dróg Miejskich, która wprowadziła nas w temat poprawy stanu zieleni miejskiej poprzez wdrażanie programów rewitalizacji. Wskazała na dużą wagę, jaką społeczność lokalna przywiązuje do zachowania terenów zielonych w ich sąsiedztwie. W swoim wystąpieniu dr Domanowska nawiązała do znaczenia, jakie mają debaty, warsztaty, czy konsultacje w procesie rewitalizacji. Wspomniała także o istotnej zmianie w Warszawie, jaką było wprowadzenie koordynatorów ds. realizacji kluczowych zadań, a także animatorów do spraw rewitalizacji, działających na terenie konkretnego obszaru przeznaczonego do przekształceń.
Po zakończeniu panelu przestrzennego rozpoczął się panel konkursowy, który zapoczątkował blisko 5-minutowy film przygotowany przez Urząd Gminy Brok. Stanowił on wstęp do omówienia konkursu na najlepszy Gminny Program Rewitalizacji dla miasta Brok. Do konkursu zgłosiły się czteroosobowe zespoły z całej Polski, m.in. z Łodzi, Wrocławia czy Krakowa, w tym studenci naszego Wydziału. Po omówieniu wymagań konkursowych rozpoczęła się terenowa część warsztatowa. Po krótkim wstępie informacyjnym ruszyliśmy w teren. Naszym zadaniem było w godzinę poznać opinię studentów na temat tego, co należy zmienić w kampusie SGGW oraz bliżej poznać ich potrzeby. Po wykonaniu tego zadania rozpoczęła się ostatnia część warsztatów: część kameralna, w trakcie której omawialiśmy wyniki naszych analiz oraz poznawaliśmy innych uczestników konkursu. Warsztaty te pokazały nam, jak współpracować z ludźmi oraz nauczyły nas, że potrzeby mieszkańców i ich opinie są najważniejsze w procesie rewitalizacji.
Zarówno konferencja, jak i warsztaty pozwoliły nam poszerzyć wiedzę z zakresu rewitalizacji małych miast. Duża wiedza prelegentów oraz ciekawe prezentacje skłoniły nas do przemyśleń i z pewnością wpłyną na naszą dalszą edukację w tym zakresie. Liczne kontakty międzyuczelniane z pewnością pozwolą nam nawiązać współpracę w przyszłych projektach. Z tego miejsca pragniemy podziękować SKNGP SGGW w Warszawie za możliwość uczestnictwa w konferencji jak i warsztatach, które stanowią dla nas szansę rozwoju osobistego i zawodowego.
[AUTORAMI ARTYKUŁU SĄ JAN CHOLEWIŃSKI, PATRYCJA KRZYŻANOWSKA, EMILIA ŻEROMSKA]
